Herbs and Herbs Fourfoura, herbs of Rethymno, herbs of Crete, herbs of Amari, aromatic plants Fourfoura, aromatic plants of Rethymno, aromatic plants of Crete, aromatic plants of Amari, medicinal plants of Rethymno, herbs of therapeutic herbs, herbal herbs of Cretan herbs Rethymno grasses, local plants Rethymno, endemic plants of Fourfouras, endemic plants Amari, endemic plants Rethymno

Riche d’innombrables espèces de plantes cosmétiques et aromatiques, la région d’Amari regorge toute l’année de trésors. Herbes, plantes aromatiques, champignons, racines et même fleurs participent à un festin de couleurs, de saveurs et d’arômes. Découvrez-les en vous promenant ou dégustez-les dans les tavernes de notre village.

Text: Vangelis Fytros

Nos herbes

Le thé des montagnes crétoises, la plante endémique qui ne pousse que sur les montagnes de Crète; Lefka Ori et Psiloritis. Avec un arôme intense et un goût sucré accompagne presque tous les "vrastari" (= tisane traditionnelle). Pharmaceutiquement utile contre le rhume, l'estomac et les maladies respiratoires.

Utilisations: décoction, pharmaceutique

Récolte: été

Emplacements: zone alpine dans de grandes prairies

Arbuste de faible hauteur, trouvé de la zone semi-montagneuse à la zone montagneuse avec des pousses dressées durables et un arôme intense. Plante de miel extrêmement importante à partir de laquelle le miel de thym d'excellente qualité est produit.

Utilisations: décoction, pharmaceutique

Récolte: été

Emplacements: zone semi-montagneuse et montagneuse

Έgalement connu en Crète comme "Erontas" en raison de son arôme enivrant qui a forcé beaucoup de gens à risquer leur propre vie en escaladant des falaises abruptes afin de le récupérer. Atitamos, comme on l'appelle à Amari, est une plante endémique de Crète, alors que son usage médicinal est connu depuis les années minoennes. C'est une plante difficile à trouver, l'un des miels les plus importants, surtout connue pour son action apaisante contre la douleur.

Utilisations: décoction, pharmaceutique

Récolte: été

Emplacements: Zone de montagne sur pentes raides

Également connue sous le nom de baume depuis l'antiquité, l'herbe à épée est une plante herbacée vivace aux usages médicinaux variés. De l'extraction avec diverses huiles végétales, la célèbre huile de spatholado est préparée dans notre province, avec des actions cicatrisantes et apaisantes.

Utilisations: pharmaceutique

Récolte: été

Implantations: Zone semi-montagneuse - Large distribution

Aussi connu comme «l'herbe de l'immortalité» pour les Latinos avec une variété d'utilisations allant de médicinales à gastronomiques. C'est un arbuste vivace qui pousse dans les endroits secs et caillouteux. Spécial, la sauge des montagnes, avec un look plus frisé et un arôme encore plus intense.

Utilisations: décoction, pharmaceutique, gastronomique

Récolte: été

Emplacements: zone semi-montagneuse et montagneuse

Plante herbacée aromatique célèbre avec une utilisation principale comme épice. Avec un arôme riche et enivrant, l'origan sauvage peut fasciner même le juge le plus strict. En plus de la gastronomie, il a de nombreuses utilisations médicinales avec son action antidiarrhéique la plus connue.

Utilisations: Gastronomique, Décoction, Pharmaceutique

Récolte: été

Emplacements: Zone semi-montagneuse en grands groupes

Avec un arôme fort rappelant quelque chose entre l'origan et le thym, le thrombus (ou thriba) est connu depuis l'antiquité pour ses propriétés apaisantes dans le système digestif et était même utilisé comme désinfectant en raison de son action antimicrobienne. Aujourd'hui, son utilisation en gastronomie est répandue dans le monde entier.
Utilisations: Gastronomique, Décoction, Pharmaceutique
Récolte: été
Emplacements: Zone semi-montagneuse et montagneuse en grands groupes

Η άγρια μαντζουράνα είναι πλέον αρκετά σπάνια. Εντούτοις, σχεδόν σε κάθε νοικοκυριό στα χωριά της Κρήτης θα βρει κανείς μία γλάστρα με σπιτική μαντζουράνα. Με πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες, έντονο άρωμα και ιδιαίτερα νόστιμο τσάι, η μαντζουράνα αποτελεί ένα από τα κορυφαία αφεψήματα ενώ στις μέρες μας χρησιμοποιείται ευρέως και στην γαστρονομία.
Χρήσεις: Αφέψημα, Γαστρονομική, Φαρμακευτική
Συγκομιδή: Καλοκαίρι
Τοποθεσίες: Ημιορεινή και ορεινή ζώνη

Τα φλισκούνια, γνωστά ως και λιτροπιανά στο Αμάρι, είναι φυτά που δείχνουν την ύπαρξη νερού. Φύονται σε φτωχά εδάφη και πάντα δίπλα σε κάποια πηγή υγρασίας. Διεθνώς γνωστό και ως άγρια μέντα, το φλισκούνι αποτελούσε πάντα αγαπημένο βότανο των Κρητικών λόγω των πολλών χρήσεών του από τη μαγειρική μέχρι την ιατρική. Συχνά χρησιμοποιούνταν και ως εντομοαπωθητικό.
Χρήσεις: Φαρμακευτική, Αφέψημα, Γαστρονομική
Συγκομιδή: Όλες τις εποχές-Κυρίως καλοκαίρι
Τοποθεσίες: Ημιπεδινή και Ημιορεινή ζώνη κοντά σε νερό ή έλη

Ένα από τα πιο γνωστά βρώσιμα χόρτα στην Κρήτη και αγαπημένο πιάτο στην μεσογειακή κουζίνα. Δεν λείπει από κανένα σπίτι κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου και του χειμώνα.
Χρήσεις: Βραστό
Συγκομιδή: Φθινόπωρο – Χειμώνας - Άνοιξη
Τοποθεσίες: Ημιπεδινή και Ημιορεινή ζώνη

Γνωστός και ως τσόχος στο Αμάρι, είναι ένα ευρέως διαδεδομένο βρώσιμο χόρτο. Πεντανόστιμη βραστή σαλάτα ενώ έχει και πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες ως αντιπυρετικό και αιμοκαθαρτικό. Περιέχει βιταμίνη C και K.
Χρήσεις: Βραστό
Συγκομιδή: Φθινόπωρο – Χειμώνας – Άνοιξη
Τοποθεσίες: Ημιπεδινή και Ημιορεινή ζώνη – Καλλιέργεια

Γνωστός στο Αμάρι ως πηγουνήτης. Ευρέως διαδεδομένο χόρτο στους αγρούς με όψη που θύμιζε το «γένι του τράγου», εξού και το όνομα. Ποώδες φυτό με στενά λογχοειδή φύλλα και λευκή σαρκώδη ρίζα. Τα φύλλα χρησιμοποιούνται συχνά στα τσιγαριαστά και στις πίτες. Οι βλαστοί την άνοιξη μπορούν να βραστούν μαζί με άλλους βλαστούς της εποχής για μία υπέροχη σαλάτα εποχής.
Χρήσεις: Τσιγαριστό – Πίτες - Βραστό
Συγκομιδή: Φθινόπωρο – Χειμώνας – Άνοιξη
Τοποθεσίες: Ημιπεδινή και Ημιπεδινή ζώνη στους αγρούς

Περισσότερο γνωστή στην περιοχή μας ως μυρωδούσα, λόγω του πολύ ωραίου αρώματος. Μονοετές φυτό, ευρέως διαδεδομένο στους αγρούς. Λόγω του αρώματός της χρησιμοποιείται ευρέως ως συστατικό σε πίτες, σαλάτες και μαγειρευτά φαγητά. «Μυρωδούσα μυρισμένη, στο τσικάλι βρωμεσμένη», ένα παλιό στιχάκι που τονίζει πόσο νόστιμη είναι ωμή.
Χρήσεις: Τσιγαριστό – Πίτες - Βραστό
Συγκομιδή: Φθινόπωρο – Χειμώνας – Άνοιξη
Τοποθεσίες: Ημιπεδινή και Ημιορεινή ζώνη

Είναι αναρριχώμενο μονοετές φυτό το οποίο μπορεί να φτάσει σε ύψος το 1 με 3 μέτρα. Έχει όμορφα γυαλιστερά πράσινα φύλλα σε σχήμα καρδιάς και μικρά άσπρα άνθη. Παρά την πικρή γεύση του, συλλέγονται οι αγνοί βλαστοί του οι οποίοι τρώγονται βραστοί με λεμόνι ή ξύδι, γιαχνί ενώ κάνουν και πολύ νόστιμες ομελέτες. Είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο στην Κρήτη όπου φύεται κοντά σε ρυάκια η κάποια πηγή νερού.
Χρήσεις: Βραστό - Τσιγαριστό – Μαγειρευτό - Ομελέτα
Συγκομιδή: Φθινόπωρο – Χειμώνας – Άνοιξη
Τοποθεσίες: Ημιπεδινή και Ημιορεινή ζώνη σε υγρά μέρη

Αρκετά κοινό φυτό των αγρών, πολύ διαδεδομένο σε ολόκληρο το νησί. Είδος σιναπιού το οποίο συχνά καλείται και ήμερη βρούβα. Συλλέγεται για την ιδιαίτερη γεύση της και τρώγεται συνήθως βραστή.
Χρήσεις: Βραστό
Συγκομιδή: Φθινόπωρο – Χειμώνας – Άνοιξη
Τοποθεσίες: Ημιπεδινή και Ημιορεινή ζώνη στους αγρούς

Η γνωστή σε όλους μας μαργαρίτα η οποία κατακλύζει τους αγρούς δίνοντάς τους ένα ασπροκίτρινο χρώμα. Το εδώδιμο τμήμα του φυτού είναι οι βλαστοί του οι οποίοι συλλέγονται όταν είναι ακόμη αγνοί πριν να ανθίσουν. Αποτελεί μία νόστιμη βραστή σαλάτα με ιδιαίτερο άρωμα και γεύση.
Χρήσεις: Βραστό
Συγκομιδή: Φθινόπωρο – Χειμώνας – Άνοιξη
Τοποθεσίες: Ημιπεδινή και Ημιορεινή ζώνη στους αγρούς

Πολυετές, χαμωτό φυτό με στρογγυλά έντονα πράσινα φύλλα το οποίο φύεται σε πολύ υγρά χωράφια ή κήπους ακόμη και σε υψόμετρο 800-1000 μέτρων. Στην αρχαιότητα ονομαζόταν χελιδόνιον καθώς το φυτό άνθιζε όταν έρχονταν τα χελιδόνια ενώ ξεθώριαζε όταν αυτά έφευγαν. Στην μαγειρική χρησιμοποιείται συνήθως στα τσιγαριαστά χόρτα και σε πίτες μαζί άλλα άγρια χόρτα.
Χρήσεις: Βραστό
Συγκομιδή: Φθινόπωρο – Χειμώνας – Άνοιξη
Τοποθεσίες: Ημιπεδινή έως Ορεινή ζώνη σε υγρά μέρη

Ετήσιο ή διετές φυτό πολύ διαδεδομένο που φτάνει σε ύψος τα 30-60 εκατοστά. Έχει έντονα πράσινα χνουδωτά φύλλα τα οποία καλύπτοντα στην επάνω επιφάνειά τους από φλύκταινες(φουσκίτσες) και τρίχες. Είναι νόστιμο χόρτο το οποίο τρώγεται βραστό είτε μόνο του είτε μαζί με άλλα άγρια χόρτα.
Χρήσεις: Βραστό
Συγκομιδή: Φθινόπωρο – Χειμώνας – Άνοιξη
Τοποθεσίες: Ημιπεδινή και Ημιορεινή ζώνη

Ιδιαίτερα διαδεδομένο φυτό σε ακαλλιέργητα μέρη. Μοιάζει πολύ με τον άνηθο ενώ έχει μία πολύ έντονη και ιδιαίτερη μυρωδιά. Χρησιμοποιείται σε λαχανόπιτες, τσιγαριαστά χόρτα ή ακόμη και σε φρέσκες σαλάτες ή σάλτσες λόγω του αρώματός του. Από το μάραθο επίσης παρασκευάζονται αρώματα και φάρμακα όπως σιρόπια ενώ χρησιμοποιείται και ως μέσο για να διευκολύνεται η έκκριση γάλακτος.
Χρήσεις: Τσιαγαριστό - Πίτες
Συγκομιδή: Φθινόπωρο – Χειμώνας – Άνοιξη
Τοποθεσίες: Ημιπεδινή και Ημιορεινή ζώνη

Το επονομαζόμενο «ψάρι της στεριάς» καθώς οι βλαστοί του αφού βραστούν ελαφρώς, τηγανίζονται με κουρκούτι όπως η μαρίδα. Ως χόρτο περιέχει μεγάλη ποσότητα βιταμίνης Ε ενώ έχει ποικίλες φαρμακευτικές δράσεις από αντικαρκινικό μέχρι αντιβηχικό και καθαρκτικό. Ωστόσο, η εσωτερική του χρήση θα πρέπει να γίνεται με προσοχή καθώς τα φύλλα του περιέχουν το αλκαλοειδές cynoglossine το οποίο μπορεί να προκαλέσει παράλυση.
Χρήσεις: Τηγανητό - Κεφτέδες - Φαρμακευτική
Συγκομιδή: Άνοιξη
Τοποθεσίες: Ημιπεδινή και Ημιορεινή ζώνη

Πρόκειται για τον γνωστό στρύχνο τον μέλα. Είναι ετήσιο, ποώδες φυτό με χαρακτηριστικούς μαύρους καρπούς. Τρώγεται βράζοντας τους αγνούς βλαστούς συνήθως με βλίτα ή λαχανικά όπως κολοκύθι και πατάτα. Τα φύλλα του περιέχουν την ουσία σολανίνη η οποία είναι τοξική έως και δηλητηριώδης. Για αυτό το φυτό δεν πρέπει να τρώγεται ωμό.
Χρήσεις: Βραστό
Συγκομιδή: Φθινόπωρο –Χειμώνας – Άνοιξη - Καλοκαίρι
Τοποθεσίες: Ημιπεδινή και Ημιορεινή ζώνη

Είδος που επίσης μοιάζει πολύ με τον μαϊντανό, ωστόσο διαθέτει κοντά και παχιά φύλλα. Είναι μονοετές φυτό που φύεται συνήθως σε πολύ υγρά έως και βαλτώδη μέρη. Την άνοιξη βγάζει ένα πολύ όμορφο λευκό άνθος που κοσμεί τους αγρούς. Έχει πολύ ιδιαίτερη και πικάντικη γεύση και για αυτό συχνά συνοδεύει κρέας(συνήθως χοιρινό) στην κατσαρόλα, είτε μόνος του είτε μαζί με άλλα τσιγαριαστά χόρτα.
Χρήσεις: Τσιγαριστό – Πίτες
Συγκομιδή: Φθινόπωρο – Χειμώνας – Άνοιξη
Τοποθεσίες: Ημιπεδινή και Ημιορεινή ζώνη σε πολύ υγρά μέρη

Βολβοί, οι οποίοι φύονται από την ημιορεινή μέχρι την αλπική ζώνη και μοιάζουν με μικρά κρεμμύδια. Ωστόσο, η συλλογή τους είναι ευκολότερη σε μεγαλύτερα υψόμετρα λόγω μικρότερου βάθους των βολβών στο χώμα. Συστατικό της κρητικής διατροφή από αρχαιοτάτων χρόνων και μοναδικός μεζές μέχρι και σήμερα. Συνήθως, γίνονται τουρσί ενώ σημαντική είναι και η χρήση τους στη μαγειρική.
Χρήσεις: Τουρσί – Μαγειρευτό
Συγκομιδή: μέσα Άνοιξης
Τοποθεσίες: Ημιπεδινή έως Αλπική ζώνη σε ποικίλο βάθος

Γνωστό ευρύτερα και ως πικραλίδα ή ταραξάκο, πρόκειται για ένα χόρτο που μοιάζει αρκετά με το ραδίκι. Είναι πολυετές ποώδες φυτό που φύεται σχεδόν παντού, από αγρούς, ακαλλιέργητα μέρη έως και δίπλα στον δρόμο. Γνωστό για τις ευεργετικές του δράσεις κατά των χολόλιθων, παθήσεων του ήπατος και των νεφρών. Στην μαγειρική έχει ποικίλες χρήσεις από βραστή σαλάτα έως τσιγαριστά μαγειρευτά και πίτες.
Χρήσεις: Βραστό – Τσιγαριστό - Πίτες
Συγκομιδή: Φθινόπωρο – Χειμώνας – Άνοιξη - Καλοκαίρι
Τοποθεσίες: Ευρέως στην Ημιπεδινή και Ημιορεινή ζώνη

Ευρύτερα γνωστός στο Αμάρι ως γούλες. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα πολυετές αγκάθι από το οποίο χρησιμοποιούνται τόσο οι αγκαθωτοί βλαστοί όσο και η σαρκώδης ρίζα ύστερα από μερική επεξεργασία. Στην μαγειρική οι βλαστοί μπορούν να φαγωθούν είτε ως βραστή σαλάτα είτε μαγειρεμένοι με κρέας στην κατσαρόλα ακόμη και αυγολέμεονο. Η ρίζα συχνά τηγανίζεται. Αποτελεί πλούσια πηγή βιαταμινών και φλαβονοειδών ενώ έχει και αντιιδρωτικές ιδιότητες.
Χρήσεις: Βραστό – Τσιγαριστό - Τηγανητό
Συγκομιδή: Χειμώνας – αρχές Άνοιξης
Τοποθεσίες: Ημιπεδινή και Ημιορεινή ζώνη συνήθως σε καλλιεργούμενες περιοχές

Γνωστό ήδη από τα αρχαία χρόνια, ουσιαστικά, πρόκειται για το άγριο είδος από το οποίο με το πέρασμα των ετών προήλθε το καρότο. Είναι μονοετές ποώδες φυτό με έντονο, μεθυστικό άρωμα. Τρώγεται είτε βραστό είτε σε τσιγαριαστά μαγειρευτά και πίτες μαζί με άλλα χόρτα.
Χρήσεις: Βραστό - Τσιγαριστό - Πίτες
Συγκομιδή: Φθινόπωρο – Χειμώνας – Άνοιξη
Τοποθεσίες: Ευρέως στην Ημιπεδινή και Ημιορεινή ζώνη

Πολυετής πόα που φύεται σε καλλιεργημένα και ακαλλιέργητα εδάφη, με γαλαζωπό χρώμα και γαλακτώδες υγρό σε όλα τα μέρη του φυτού. Είναι γλυκό χόρτο, που τρώγεται είτε βραστό είτε τσιγαριστό. Είναι πλούσιο σε μέταλλα και ιχνοστοιχεία ενώ έχει αντιοξειδωτικές και αναλγητικές ιδιότητες.
Χρήσεις: Βραστό - Τσιγαριστό - Πίτες
Συγκομιδή: Φθινόπωρο – Χειμώνας – Άνοιξη
Τοποθεσίες: Ευρέως στην Ημιπεδινή και Ημιορεινή ζώνη

Η γνωστή σε όλους μας κόκκινη παπαρούνα. Πρόκειται ουσιαστικά για τους βλαστούς του φυτού προτού ανθίσει. Πολύ γνωστό μονοετές φυτό που συχνά αποτελεί και ζιζάνιο σε καλλιέργειες σιτηρών. Χρησιμοποιείται συνήθως ως συστατικό σε χορτόπιτες λόγω της έντονα πικάντικης γεύσης του.
Χρήσεις: Τσιγαριστό - Πίτες
Συγκομιδή: Φθινόπωρο – Χειμώνας – Άνοιξη
Τοποθεσίες: Ευρέως στην Ημιπεδινή και Ημιορεινή ζώνη

Το φυτό το οποίο στην Κρήτη λέγεται ότι θεραπεύει τα «πέντε νεύρα» του ανθρώπου, δηλαδή τις πέντε αισθήσεις. Πόα, η οποία φύεται σε υγρά κυρίως εδάφη με όμορφο άρωμα και δροσιστική γεύση ενώ τα φύλλα διαθέτουν πέντε νεύρα τα οποία εξέχουν. Χρησιμοποιείται ευρέως στα τσιγαριαστά χόρτα για πίτες ή μαγειρευτά φαγητά. Φαρμακευτικά έχει ποικίλες θεραπευτικές και επουλωτικές ιδιότητες ενώ αποτελεί γνωστό ρόφημα σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Χρήσεις: Τσιγαριστό – Πίτες – Αφέψημα - Φαρμακευτική
Συγκομιδή: Φθινόπωρο – Χειμώνας – Άνοιξη
Τοποθεσίες: Πεδινή έως Ορεινή ζώνη

Πολυετής θάμνος από τον οποίο συλλέγονται τα φύλλα και οι τρυφεροί βλαστοί. Φύεται σε ακαλλιέργητες περιοχές συχνά κοντά σε πέτρες ή βράχους. Αγαπημένο χόρτο των λαγών αλλά και των ανθρώπων με εξαιρετική γεύση και άρωμα. Αγαπημένο συστατικό σε πίτες και τσιγαριαστά με άγρια χόρτα. Πηγή βιταμίνης Κ, βιταμίνης C, λουτεΐνης, β-καροτένιου και πολυφαινολών.
Χρήσεις: Τσιγαριστό – Πίτες
Συγκομιδή: Φθινόπωρο – Χειμώνας – Άνοιξη
Τοποθεσίες: Ημιπεδινή και Ημιορεινή ζώνη

Διετής πόα που φύεται σε πολύ υγρά και βαλτώδη μέρη. Έχει ευρείες χρήσεις τόσο στην μαγειρική όσο και ως βότανο. Στα αρχικά στάδια της βλάστησης όταν το φυτό είναι πολύ αγνό συλλέγεται για πίτες και τσιγαριαστά χόρτα ενώ τα φύλλα χρησιμοποιούνται ευρέως για ντολμάδες-σαρμάδες. Έχει υπακτικές και «καθαριστικές» ιδιότητες ενώ βοηθά και στην πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων. Έχει την ικανότητα να απορροφά τον σίδηρο από το έδαφος, για αυτό θεωρείται από πολύ παλιά ότι καταπολεμά την αναιμία.
Χρήσεις: Τσιγαριστό – Πίτες - Φαρμακευτική
Συγκομιδή: Φθινόπωρο – Χειμώνας – Άνοιξη
Τοποθεσίες: Ημιπεδινή και Ημιορεινή ζώνη σε πολύ υγρά μέρη